Begrippen
/ EMS
EMS
Stel je voor: je wekt je eigen stroom op met zonnepanelen, laadt je elektrische auto op, verwarmt je huis met een warmtepomp en slaat overtollige energie op in een thuisbatterij. Hoe zorg je ervoor dat al deze apparaten optimaal samenwerken, je energierekening daalt én je bijdraagt aan een toekomstbestendig energienet? Het kan allemaal met een Energie Management Systeem, oftewel EMS.
SmartgridOne app van het Belgische bedrijf Eniris, waarmee je je energie zoveel mogelijk onder eigen dak kunt houden
Bron: SmartgridOne
Wat is een EMS?
Een EMS of E nergie M anagement S ysteem is een app (vaak gecombineerd met een apparaatje) die ervoor zorgt dat jouw apparaten automatisch meebewegen met wat er op het net gebeurt — bijvoorbeeld door extra stroom te gebruiken als er veel zonne- of windenergie beschikbaar is.
Een EMS kan bijvoorbeeld ook regelen dat je elektrische auto even pauzeert met opladen als jij uit bed komt en op dat moment je stroom wilt benutten om een kop koffie te zetten en een eitje te bakken met je elektrische kookplaat, terwijl er een croissantje in de oven ligt. Een EMS helpt je je stroom goed te benutten. Stel dat je thuis aan het werk bent en op een grauwe herfstdag komt toch ineens de zon door. Dan hoef je niet naar je boiler toe te rennen om 'm aan te zetten, zodat je morgenochtend op zonne-energie kunt douchen. Dat doet je EMS voor je.
Waarom energie onder eigen dak houden met een EMS?
Door het gebruik van een EMS kun je zoveel mogelijk van je zelf opgewekte energie direct in huis gebruiken of opslaan, in plaats van terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Ook houdt het EMS de netomstandigheden in de gaten, waardoor je profiteert van de meest gunstige omstandigheden op het net. Dit heeft een aantal grote voordelen:
- Je verlaagt je energierekening, want je koopt minder (dure) stroom in en benut goedkope of zelf opgewekte energie optimaal
- Je draagt bij aan het voorkomen van netcongestie: als veel mensen tegelijk stroom terugleveren, raakt het net overbelast. Door energie onder eigen dak te houden, help je het net stabiel te houden
- Je wordt minder afhankelijk van het energienet en schommelende energieprijzen, wat zorgt voor meer zekerheid en controle
- De stroomvoorziening in huis wordt stabieler en zal minder snel uitvallen, doordat zware apparaten onderling kunnen afstemmen wie wanneer aan mag
Twee soorten EMS
Er zijn grofweg twee soorten EMS’en:
1. Fabrieks-EMS
Dit is een energiemanagementsysteem dat hoort bij één apparaat, bijvoorbeeld je warmtepomp of laadpaal. Het is vaak ingebouwd door de fabrikant en kan dat ene apparaat slim aansturen, bijvoorbeeld op basis van de energieprijzen of de hoeveelheid zon op je dak.
Voordeel: werkt vaak goed voor dat ene toestel en is daar ook helemaal op afgestemd
Beperking: het systeem weet meestal niet veel van de rest van je huis en kan vaak maar communiceren met een beperkt aantal apparaten
2. Master EMS
Dit is een centrale regelaar die álle installaties in huis aan elkaar koppelt: je zonnepanelen, warmtepomp, laadpaal, thuisbatterij, ventilatie, noem maar op. Zo krijg je grip op je totale energiehuishouding — en kan alles optimaal samenwerken.
Voordeel: totale controle over je energiestromen, kan communiceren met alle grote merken
Beperking: duurder en meestal niet op ieder apparaat perfect afgestemd, biedt het grootste voordeel ten opzichte van apparaten die géén eigen fabrieks-EMS hebben
Voorbeeld van een Master EMS die verschillende apparaten aan elkaar verbindt.
Bron: ChatGPT-4o
Hoe werkt een EMS in de praktijk?
Een goede EMS koppelt al je installaties: zonnepanelen, thuisbatterij, laadpaal, warmtepomp en eventueel je airco of slimme huishoudelijke apparaten zoals een (af)wasmachine. Het systeem meet continu:
- Hoeveel energie je opwekt (met je zonnepanelen)
- Hoeveel je verbruikt (per installatie of zelfs per apparaat)
- Hoeveel energie je kunt opslaan (in je thuisbatterij of elektrische auto)
- Wat de actuele energieprijzen zijn (bij dynamische contracten)
- Hoe druk het is op het net (netcongestie)
Op basis van deze data stuurt het EMS automatisch aan wanneer je apparaten aan- of uitgaan, wanneer je batterij laadt of ontlaadt, en wanneer je energie van of naar het net laat stromen. Zo voorkom je piekverbruik, benut je goedkope stroomuren en maximaliseer je je eigen verbruik.
Voordelen van een EMS op een rij
- Tot 30% lagere energierekening door optimaal gebruik van eigen en goedkope energie
- Volledig inzicht in je energieverbruik en -opwek, per apparaat en per moment van de dag
- Automatische sturing van je batterij, laadpaal, warmtepomp en meer.
- Minder afhankelijk van het net, minder kans op problemen door netcongestie
- Klaar voor de toekomst: makkelijk uit te breiden met nieuwe apparaten of technologieën
- Duurzamer energiegebruik: minder verspilling, meer gebruik van groene stroom
EMS: de sleutel tot een duurzaam én betaalbaar energiesysteem
De energietransitie vraagt om slimme oplossingen. Een EMS stelt je in staat om je eigen energiehuishouding te optimaliseren, kosten te besparen én bij te dragen aan een stabiel, duurzaam elektriciteitsnet.
Of je nu particulier bent of ondernemer: wie energie écht onder eigen dak wil houden, kan niet meer om een EMS heen.
Steeds meer mensen kiezen daarom voor een EMS als ze hun pand vergroenen.
Prima!